Πριν από 137 (2022-1863=159) χρόνια κατασκευάστηκε στο Λονδίνο ο πρώτος υπόγειος σιδηρόδρομος του κόσμου. Άρχισε να λειτουργεί το 1863, με σκοπό να μεταφέρει επιβάτες από τα προάστια στην καρδιά της πόλης. Όμως, ο καπνός της ατμομηχανής έκανε το ταξίδι ιδιαίτερα επίπονο και προβληματικό. Ο καπνός ήταν αποπνικτικός και λέρωνε τους επιβάτες, αλλά το ταξίδι ήταν ταχύτερο και, παρ’ όλα αυτά, πιο άνετο σε σύγκριση με άλλα μέσα μεταφοράς. Το 1890 κυκλοφόρησαν τα πρώτα ηλεκτρικά τρένα και το πρόβλημα περιορίστηκε. Το 1900 ακολούθησαν το παράδειγμα του Λονδίνου η Βουδαπέστη και το Παρίσι, όπου εκεί, για πρώτη φορά, ο υπόγειος σιδηρόδρομος ονομάστηκε «μετρό». Το 1904 λειτούργησε το μετρό της Νέας Υόρκης. Μία μία όλες οι μεγάλες πόλεις υιοθέτησαν το μετρό, αναγνωρίζοντας τα πλεονεκτήματα της υπόγειας μετακίνησης των επιβατών: ταχύτητα, ακρίβεια δρομολογίων, μείωση κυκλοφοριακού φόρτου.
Ξέρετε πότε άρχισαν οι συζητήσεις για την κατασκευή του μετρό στην Αθήνα; Το 1955! Όμως η κατασκευή άρχισε 38 χρόνια αργότερα, τα ξημερώματα της Δευτέρας 28 Ιουνίου 1993, όταν ένα μεγάλο φορτηγό διέσχισε αργά τους δρόμους της Αθήνας μεταφέροντας τα πρώτα τμήματα του γνωστού μετροπόντικα, βάρους άνω των 200 τόνων. Εβδομήντα οκτώ μήνες αργότερα ένα μεγάλο τμήμα του έργου ολοκληρώθηκε. Η Αθήνα δε θα είναι ποτέ πια η ίδια. Το μετρό θα δώσει λύσεις στο κυκλοφοριακό πρόβλημά της.
Το τρένο της Αθήνας λειτούργησε για πρώτη φορά το 1869. Τα εγκαίνια αποτέλεσαν το σημαντικότερο γεγονός της εποχής. Στις 28 Ιανουαρίου 2000 υποδεχτήκαμε το μετρό με τον ίδιο ενθουσιασμό.
Με το μετρό δύο νέες υπόγειες σιδηροδρομικές γραμμές συμπληρώνουν την παλιά γραμμή του Ηλεκτρικού (ΗΣΑΠ), που ενώνει την Κηφισιά με τον Πειραιά. Η γραμμή 2 ξεκινάει από τα Σεπόλια και, με ενδιάμεσους σταθμούς στην πλατεία Αττικής, στον σταθμό Λαρίσης, στο Μεταξουργείο, στην Ομόνοια και στο Πανεπιστήμιο, φτάνει στο Σύνταγμα. Η γραμμή 3 ξεκινάει από το Πεντάγωνο (Εθνική Άμυνα) και, με ενδιάμεσους σταθμούς στη λεωφόρο Κατεχάκη, στην Πανόρμου, στους Αμπελοκήπους, στοΜέγαρο Μουσικής και στον Ευαγγελισμό, φτάνει επίσης στο Σύνταγμα.
περιοδικό «Ερευνητές»,
Η Καθημερινή, 6/2/00 (διασκευή)
1. Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
• Πότε και πού κατασκευάστηκε ο πρώτος υπόγειος σιδηρόδρομος στον κόσμο;
• Πότε έγινε η αρχή για το μετρό της Αθήνας;
• Πότε ολοκληρώθηκε ένα μεγάλο τμήμα του έργου;
• Πόσες γραμμές υπάρχουν τώρα συνολικά;
• Πόσος χρόνος πέρασε από τότε που πρωτοσυζητήθηκε το έργο μέχρι τα εγκαίνιά του; Συζητήστε στην τάξη γιατί νομίζετε ότι καθυστέρησε τόσο.
αριθμητικά επίθετα
Όπως ξέρουμε, τα αριθμητικά επίθετα τα χωρίζουμε σε απόλυτα, τακτικά, πολλαπλασιαστικά και αναλογικά.
Απόλυτα είναι αυτά που φανερώνουν πόσα είναι κάποια πράγματα ή πόσοι είναι κάποιοι άνθρωποι (δύο, τρία…).
Τακτικά είναι εκείνα που δείχνουν σε ποια σειρά βρίσκεται κάτι ή κάποιος (δεύτερος, τρίτος…).
Τα πολλαπλασιαστικά φανερώνουν από πόσα μέρη αποτελείται κάτι (διπλός, τριπλός…) και τα αναλογικά πόσες φορές κάτι είναι μεγαλύτερο από ένα άλλο (διπλάσιος, τριπλάσιος…).
Εκτός από τα αριθμητικά επίθετα υπάρχουν και αριθμητικά ουσιαστικά
- Αριθμητικά ουσιαστικά είναι τα περιληπτικά αριθμητικά που μας φανερώνουν με μια λέξη ένα σύνολο από πρόσωπα, ζώα ή πράγματα.
π.χ. δυάδα, τριάδα…
δεκάδα/δεκαριά…
μία πεντάδα παιδιά, ή μια δεκάδα παιδιά, ή μια εικοσάδα παιδιά, μια δεκάδα κάτοικοι ή μια εικοσάδα κάτοικοι, μια εξάδα πιάτα ή μια δωδεκάδα πιάτα, κ.λ.π.
Αόριστοι που χρειάζονται προσοχή στην ορθογραφία
Τα ανώμαλα ρήματα δε σχηματίζουν τον αόριστο όπως τα υπόλοιπα. Για παράδειγμα, λέμε:
διαβάζω > διάβασα
αλλά
βάζω > έβασα έβαλα
αγαπώ > αγάπησα
αλλά
τραβώ > τράβησα τράβηξα
Αυτό που θέλει μεγάλη προσοχή είναι το {-ι} στον αόριστο των ανώμαλων ρημάτων.
Παρατηρήσεις
1 Τρία ρήματα (έχω, είμαι, ξέρω) σημειώνονται με αστερίσκο, επειδή δε σχηματίζουν αόριστο. Στον κατάλογο που προηγήθηκε αναγράφεται ο παρατατικός τους.
2 Η ορθογραφία ισχύει και στα σύνθετα που σχηματίζουν τα ανωτέρω ρήματα:
φεύγω – έφυγα > αποφεύγω – απέφυγα
έχω – είχα > απέχω – απείχα
3 Το θέμα του αορίστου σχηματίζει με την ίδια ορθογραφία τον συνοπτικό μέλλοντα, τους τρεις συντελεσμένους χρόνους, τη συνοπτική προστακτική και την κλιτή μετοχή:
έπλυνα > θα πλύνω
έπλυνα > έχω / είχα / θα έχω πλύνει
έπλυνα > πλύνε / πλύνετε
έπλυνα > πλυμένος
